Καλημέρα παίδες,

με αφορμή την πολυσυζητημένη σειρά το ΝΗΣΙ θεώρησα σωστό να σας παραθέσω την ιστορία της Σπιναλόγκας τους τελευταίους αιώνες.

το άρθρο το διάβασα στο : http://24wro.blogspot.com



«Σ' αυτό το μέρος νοιώθεις ότι υπάρχει μία αόρατη δύναμη, που σε ωθεί να πεις την ιστορία», λέει ο σκηνοθέτης Θοδωρής Παπαδουλάκης, που μετέφερε στη μικρή οθόνη το μπεστ σέλερ για το δράμα της Σπιναλόγκας...

Κάπως έτσι... πρέπει να αισθάνθηκε και η Αγγλίδα συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, που αναβίωσε μέσα από το μυθιστόρημα της «Το νησί» μια στιγματισμένη εποχή, που κανείς δεν ήθελε να θυμάται.

Μετά το 1957, όταν έφυγε και ο τελευταίος ασθενής, ακολούθησαν χρόνια εγκατάλειψης και ερήμωσης στη Σπιναλόγκα, μήπως και σβηστούν από τη συλλογική μνήμη όσα συνέβησαν στις αρχές του 20ου αιώνα στο νησί «των ζωντανών νεκρών», τόπο εξορίας των Χανσενικών (λεπρών). Ακόμη και το όνομα της μικρής βραχονησίδας στη βορειοανατολική Κρήτη, απέναντι από την κοσμοπολίτικη Ελούντα έγινε ταμπού. Μέχρι που, καιρό μετά, το ανακάλυψαν ξανά οι τουρίστες…

Όμως, η Σπιναλόγκα δεν ξεκίνησε σαν τόπος εξορίας. Έχει ένδοξες σελίδες η ιστορία της. Οχυρωμένη από την αρχαιότητα, αξιοποιήθηκε από τους Ενετούς στους οποίους οφείλει και το όνομα της Spira Lunga, που σημαίνει «μακρύ αγκάθι». Έγιναν τότε αξιοσημείωτα έργα οχυρωματικά, αλλά και κτήρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, ενώ από αισθητικής πλευράς το τοπίο διατηρεί και σήμερα την ομορφιά του. Νέα οχυρωματικά έργα ξεκίνησαν εκ νέου στο νησί το 1574, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κύπρο και οι Ενετοί κατάλαβαν ότι έρχεται και η σειρά της Κρήτης. Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους (1649), η Σπιναλόγκα έμεινε στα χέρια των Ενετών άλλα 65 χρόνια, γεγονός που οφείλεται στην άρτια οχύρωση της. Όλο αυτό το διάστημα έβρισκαν εκεί καταφύγιο οι επαναστάτες Κρητικοί, γνωστοί ως «Χαΐνηδες», που επειδή δεν άντεξαν τις λεηλασίες και τους σκοτωμούς από τους Τούρκους κατακτητές, ανέβηκαν στο βουνό και άρχισε το αντάρτικο με τις συνεχείς επαναστάσεις έως το 1898 που έφυγε και ο τελευταίος Τούρκος από την Κρήτη. Κατά την περίοδο της ιταλογερμανικής κατοχής οι κατακτητές δεν πάτησαν το πόδι τους στο νησί, γι αυτό λειτούργησαν εκεί παράνομα ραδιόφωνα, ενώ ο γιατρός διευθυντής του νοσοκομείου Γραμματικάκης αντέγραφε τις ειδήσεις και τις μοίραζε σαν δελτία ειδήσεων.

O χαρακτήρας της Σπιναλόγκας άλλαξε δραματικά, όταν ο ύπατος αρμοστής της Κρητικής Πολιτείας, πρίγκηπας Γεώργιος, αποφάσισε στις 30 Μαϊου του 1903 την ίδρυση «λεπροκομείου» στο νησί αρχικά για τους λεπρούς της Κρήτης, καθώς η ασθένεια βρισκόταν σε έξαρση στη μεγαλόνησο. Οι πρώτοι 250 ασθενείς από την Κρήτη μεταφέρθηκαν εκεί στις 14 Δεκεμβρίου του 1904, ενώ μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1913) άρχισαν να μεταφέρονται λεπροί από όλη τη χώρα. Συνήθως μεταφέρονταν οι πιο «άτακτοι» και «αντιδραστικοί» ασθενείς. Σταδιακά η Σπιναλόγκα λειτούργησε ως «διεθνές λεπροκομείο της Ευρώπης».

Έως τότε οι λεπροί ζούσαν απομονωμένοι σε οριοθετημένες συνοικίες και αναγκάζονταν να φέρουν «κουδουνάκια» για να απομακρύνονται έγκαιρα οι υγιείς. Η παραβίαση των ορίων από τον λεπρό μπορούσε να προκαλέσει τον λιθοβολισμό του. Κρατική μέριμνα δεν υπήρχε, οι ασθενείς ζούσαν από ελεημοσύνη και το στίγμα έφερε ολόκληρη η οικογένεια, η οποία οδηγείτο στο κοινωνικό περιθώριο.

Οι περισσότεροι ασθενείς μεταφέρονταν στη Σπιναλόγκα δια της βίας, συχνά με χειροπέδες, αφού γνώριζαν ότι εκεί θα περνούσαν κατά πάσα πιθανότητα το υπόλοιπο της ζωής τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην είσοδο του νοσοκομείου υπήρχε τοποθετημένη επιγραφή, που προειδοποιούσε τους νεοεισαχθέντες: «ο εισερχόμενος να αποθέσει κάθε ελπίδα». Η προσφώνηση, δε, που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του νησιού, όταν υποδέχονταν κάποιον καινούργιο, ήταν «καλώς τον», ποτέ «καλωσόρισες».

Παρότι υπήρχαν γιατρός και νοσηλευτικό προσωπικό οι συνθήκες διαβίωσης στο νησί ήταν άθλιες. Μια μεγάλη τρώγλη χωρίς οργάνωση. Όσοι είχαν δυνάμεις, ασχολούνταν με το ψάρεμα και την καλλιέργεια κηπευτικών. Πολλές φορές στην απελπισία τους δραπέτευαν αναζητώντας κάτι να φάνε στα κοντινά χωριά. Όταν γίνονταν αντιληπτοί κλείνονταν για σωφρονισμό σε φυλακή η οποία βρισκόταν σε βράχο και αργότερα καταργήθηκε ως απάνθρωπη. Πολλοί πέθαναν αβοήθητοι και μέσα σε φρικτούς πόνους, παραμορφωμένοι, τυφλοί, ή ακρωτηριασμένοι από την αρρώστια. «Πρόκειται για κόλαση που μόνον η φαντασία ενός Δάντη θα μπορούσε να περιγράψει», έγραφε στον Ελευθέριο Βενιζέλο στις 6 Αυγούστου 1925 ο νομάρχης Λασιθίου μετά την επίσκεψή του στη Σπιναλόγκα, προσθέτοντας ότι «ακόμη και ως τάφος είναι ανεπαρκής».

«Πολλοί έπεσαν στη θάλασσα για να γλυτώσουν από τη φρικτή φυλακή», σημείωνε στην αναφορά του ο διευθυντής του Ινστιτούτου Παστέρ στην Τύνιδα, Σαρλ Νικόλ, ο οποίος περιέγραφε με τα μελανότερα χρώματα τη ζωή στο νησί στα τέλη της δεκαετίας του 1930, ζητώντας από την ελληνική κυβέρνηση να κλείσει το λεπροκομείο.

Σημειώνεται ότι κάτοικοι του νησιού, που δεν ήταν ασθενείς, αλλά δεν ήθελαν να αποχωριστούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, τα ακολούθησαν στην εξορία. Ώσπου, το 1948 ανακαλύφθηκε το πρώτο φάρμακο κατά της ασθένειας του Χάνσεν και η Σπιναλόγκα άρχισε να αδειάζει. Οι τελευταίοι ασθενείς μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο λοιμωδών στην Αθήνα.

Επίλογος του νησιού ήταν η ερήμωση. Η Σπιναλόγκα έμεινε ξεχασμένη και αναξιοποίητη για χρόνια. Πολύ αργότερα με το ενδιαφέρον των τουριστών άρχισε η αναστήλωση και επισκευή των παλαιών κτισμάτων και των οχυρωματικών ενετικών τειχών.

Τους χειμώνες, για να επισκεφθεί κανείς τη Σπιναλόγκα θα πρέπει να βρει κάποιο βαρκάρη να τον περάσει απέναντι και μάλλον δεν θα συναντήσει κανέναν εκτός από τους ανθρώπους του αρχαιολογικού συνεργείου, που εργάζονται εκεί. Το καλοκαίρι, όμως, χιλιάδες τουρίστες με καραβάκια από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα σπεύδουν να ξεναγηθούν στο νησάκι με την πολυτάραχη ιστορία, γεμάτη σκληρές μάχες και ανθρώπινο πόνο.

πολύ ενδιαφέρον
το είδα κι εγώ το πρώτο μέρος. Έχω μια απορία, άσχετη λίγο. Η αγγλίδα που υποτίθεται ότι πάει στο νησί κλπ κλπ υπάρχει ως πρόσωπο; Εϊναι η ίδια η συγγραφέας;

man_OS έγραψε:

πολύ ενδιαφέρον
το είδα κι εγώ το πρώτο μέρος. Έχω μια απορία, άσχετη λίγο. Η αγγλίδα που υποτίθεται ότι πάει στο νησί κλπ κλπ υπάρχει ως πρόσωπο; Εϊναι η ίδια η συγγραφέας;

μανο τα ερωτηματα σου θα απαντηθουν λειαν συντομως!
αν σου αρεσε, συνεχισε να το βλεπεις και θα δεις οτι θα σου λυθουν ολες σου οι απορειες!
παντος στην σειρα... ειναι λιγοτερο δραματικα τα πραγματα απο οτι στο βιβλιο!!!
(τουλαχιστον σαν πρωτο επισοδειο)

Το βιβλιο δεν το εχω διαβασει , αλλα το πρωτο επισοδειο της σειρας ηταν παρα πολυ καλο .

Δεν κολαω γενικοτερα με την τηλεοραση αλλα αυτη η σειρα μου φαινεταο οτι αξιζει .

vassilis79 έγραψε:

Το βιβλιο δεν το εχω διαβασει , αλλα το πρωτο επισοδειο της σειρας ηταν παρα πολυ καλο .

Δεν κολαω γενικοτερα με την τηλεοραση αλλα αυτη η σειρα μου φαινεταο οτι αξιζει .

θα συμφωνίσω απόλυτα μαζί σου, έχει πολύ καιρό να παιχτεί κάτι αξιόλογο στην τηλεόραση και αυτή η σειρά "δείχνει" πως θα είναι πολύ αξιόλογη.

Ε, μια φορα τα 10 χρονια γυριζεται και κατι αξιολογο στην Ελληνικη Τηλεοραση για μια στιγμη της Ελληνικης ιστοριας (που εχει γραφτει απο ΟΧΙ Ελληνα...)...

Επειδή έχουμε τρέλα με τα εισαγόμενα δε σημαίνει πως
το θέμα δεν είχε θιχτεί κι από Έλληνες συγγραφείς:

http://bestseller.gr/main.php?id=11&book_id=6309

Αλλά, είπαμε: "Λαλάκης ο εισαγόμενος" είμαστε όλοι!

ντάξει τώρα θα γίνει μόδα η σπιναλόγκα και οοοοοοολα τα βιβλία που έχουν γραφεί ή θα γραφτούν, θα γίνει νο1 "ιν" προορισμός για διακοπές και η ανατολική κρήτη θα φάει τα χανιά σε επισκεψιμότητα
Κρίμα να "εμπορεύεται" ο ανθρώπινος πόνος

Μπρέ κοπέλια ,και μόνο που είναι γυρισμένο στη ΚΡΗΤΗ ,τα λέει όλα.



Αν διαβάσει κανείς το βιβλίο ή δεί εστω τη σειρά στην τηλεόραση ,ας κάτσει να αναλογισεί τί πέρασαν αυτόι οι άνθρωποι εκείνα τα χρόνια.
Είναι όντος πολύ καλή σειρά ,άν και κάπως αργό ,(Αγγελοπουλικό), προς το τέλος,αλλα έχει φοβερή εικόνα και πολύ καλό κάστ.



Πολύ καλό πόστ Δημήτρη,απο αυτά που αξίζουν πραγματικά.

kopeli έγραψε:

Μπρέ κοπέλια ,και μόνο που είναι γυρισμένο στη ΚΡΗΤΗ ,τα λέει όλα.



Αν διαβάσει κανείς το βιβλίο ή δεί εστω τη σειρά στην τηλεόραση ,ας κάτσει να αναλογισεί τί πέρασαν αυτόι οι άνθρωποι εκείνα τα χρόνια.
Είναι όντος πολύ καλή σειρά ,άν και κάπως αργό ,(Αγγελοπουλικό), προς το τέλος,αλλα έχει φοβερή εικόνα και πολύ καλό κάστ.



Πολύ καλό πόστ Δημήτρη,απο αυτά που αξίζουν πραγματικά.

Καλά τα λέει το Μιχαλιώ!!! αφού είναι γυρισμένο στη Κρήτη όλα τα άλλα περισσεύουν πολύ κομπάρσοι της σειράς είναι ντόπιοι κάτοικοι της περιοχής, η Λέχου και ο Μάινας δίνουν ρέστα με το ρόλο τους!! για να δούμε και τη συνέχεια!!!

συμφωνώ με τους απο πάνω μου!!!!




υ.γ βλέπω μέρη που πάτησα με το πόδι μου και συγκινούμε !!!!!!!!!!

Πολύ καλό Δημήτρη!
Μ'άρεσε πολύ το επεισόδιο, κ είναι πολλά υποσχόμενο για την συνέχεια!

Να πω 2 πράγματα όμως που ξέρω για "το νησί"... οι συνθήκες εκεί δεν ήταν τόσο κακές όσο λέει το άρθρο που βρήκε ο Δημήτρης. Οι λεπροί και οι λοιποί κάτοικοι του νησιού (γιατί δεν ήταν όλοι λεπροί) είχαν σχηματίσει μια ολόκληρη και σύνθετη κοινωνία, σαν οποιοδήποτε άλλο χωριό. Ασχολούνταν πολύ ενεργά με το εμπόριο με τις γύρω περιοχές και ήταν πάρα πολύ δραστήριοι σε αυτόν τον τομέα. Έφερναν χρήμα σε όλη την περιοχή.
Αυτό παρατηρείται και σε άλλα λεπροκομεία ανα τον κόσμο, ότι δλδ δημιουργούνται κοινωνίες με μέλη δραστήηρια και με όρεξη για ζωή.

Επίσης, η λέπρα δεν είναι ιδιάιτερα κολλητική και φυσικά γιατρύεται πλήρως στις μέρες μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανοσία εκ γενετής, ενώ και οι ασθενείς, μετά από 2 εβδομάδες θεραπείας, παύουν να είναι κολλητικοί και μπορούν να ζήσουν κανονικά ανάμεσα σε άλλους ανθροώπους. Χωρίς περίθαλψη όμως είναι μια αργή, επίπονη και θανατηφόρα ασθένεια.

ευχαριστούμε για όλες τις παραπάνω πληροφορίες.

η δική μου ευχή είναι, η συγκεκριμένη σειρά, να γίνει αρχή και για άλλες ελληνικές επιτυχημένες και φιλότεχνες τηλεοπτικές σειρές. Και το λέω αυτό πρσπερνώντας προσωρινά, πως η πνευματική μήτρα που "γέννησε" τη σειρά είναι ένα ξενόγλωσσο μυθιστόρημα...

δεύτερη ευχή είναι να μην παρουσιάσει "κοιλιά" όπως οι περισσότερες ελληνικές σειρές μετά τα πρώτα 5 επεισόδια, και τέλος να μην το "τραβήξουν από τα μαλιά". να κλείσει αξιπρεπώς εντός της τηλεοπτικής χρονιάς.

μπράβο πάντως για την καλή προσπάθεια.

Μητς νομίζω πως το ρεπορτάζ που πόσταρες μας κάλυψε........ευγε νέε!

άρθρο που κάνει μπαμ... διαβάστε μέχρι τέλους....
http://www.protagon.gr/Default.aspx?tabid=69&smid=379&ArticleID=4102&reftab=60&t=-

ταινία του 1958 στο γιουτούμπι... 1ο από 6 κομμάτια, υπάρχουν κ τα 6.
https://www.youtube.com/watch?v=XkJisSNG6Yg&feature=related

το πρώτο επεισόδιο.
http://www.megatv.com/tonisi/default.asp?catid=20557&subid=2&pubid=15543752

Ας βάλω και εγώ το δεύτερο επεισόδιο.
http://www.megatv.com/tonisi/default.asp?catid=20557&subid=2&pubid=16463752#toppage